De kwaliteit van de fietspaden langs gewestwegen verbetert verder, zo toont het nieuwe fietsrapport van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). Dankzij extra middelen van de Vlaamse regering wordt vaart gezet achter comfortabeler en veiliger fietsen. Dat vertaalde zich sinds 2022 in meer dan 200 grote fietswerven over heel Vlaanderen. 

Voor het eerst werd ook de staat van vrijwel het volledige fietspadennetwerk van AWV opgemeten, goed voor net geen 7.000 km opgemeten fietspad. Het fietsrapport geeft scores op zowel de inrichting als de staat van de fietspaden langs gewestwegen per provincie.

Betere scores voor inrichting en comfort

In vergelijking met de vorige meting in 2021 is de inrichting van de fietspaden er in 2023 in alle provincies op vooruitgegaan. Net geen 60% van de fietspaden scoort minstens een voldoende (matig, goed of uitstekend). Dat is een (lichte) groei van 1,7%. De uitstekende fietspaden voldoen aan de nieuwe strengere richtlijnen voor een veilig ontwerp, die het ‘ideale fietspad’ beschrijven. De fietspaden die ‘slecht’ scoren krijgen prioriteit om verbeterd te worden, met extra aandacht voor fietspaden met veel fietsverkeer, waar er ongevallen gebeuren, en in de buurt van scholen.

SCORES INRICHTING (Evolutie 2023 vs. 2021 met % fietspaden die ‘uitstekend’, ‘goed’ of ‘matig’ scoren)

Vlaanderen: + 1.7% (totaal: 59,2 %)
Antwerpen: + 1.9 % (totaal:  71,7 %)
Limburg: + 1.1 % (totaal: 56,4 %)
Oost-Vlaanderen: + 2,9 % (totaal: 49,7 %)
Vlaams-Brabant: + 2,7 % (totaal: 58,2 %)
West-Vlaanderen: + 1,2 % (totaal: 59,7 %)

Wout Baert van Fietsberaad licht toe: “Samen met het AWV hebben we gezocht naar een nieuwe manier om de inrichting van de fietspaden te beoordelen. De groei van het fietsverkeer brengt ook een toename in verwachtingen met zich mee. Niet alleen fietsen mensen met verschillende snelheden, maar ook de fietsen zelf worden breder. Dat vraagt bredere fietspaden. Daarnaast zijn snellere fietsen gevoeliger voor rijcomfort. Al deze factoren zijn meegenomen in onze beoordeling. Vanuit Fietsberaad merken we dat naast de aanleg van nieuwe fietspaden, het ook belangrijk is om te investeren in het onderhoud van bestaande fietsinfrastructuur. Dit vereist ook heel wat middelen.”

Ook wordt het comfortabeler fietsen, omdat er bijvoorbeeld vaker asfalt komt in plaats van klinkers. Ook de langsvlakheid verbetert, dat is de mate van vlakheid van het fietspad dat een indicatie geeft voor het rijcomfort. In vergelijking met het vorige rapport (2021) is het aandeel fietspaden dat uitstekend en behoorlijk scoren in Vlaanderen gestegen met 3,3%. In totaal gaat het om bijna 64% van de fietspaden.

SCORES STAAT/COMFORT (Evolutie 2023 vs. 2021 met % fietspaden die ‘uitstekend’ of ‘behoorlijk’ scoren)

Vlaanderen: + 3,3 % (totaal: 63,8 %)
Antwerpen: - 7,7 % (totaal: 53,1 %)
Limburg: + 16,4 % (totaal: 71,4%)
Oost-Vlaanderen: + 5,7 % (totaal: 68,7%)
Vlaams-Brabant: + 3,8 % (totaal: 60,8%)
West-Vlaanderen: + 1,6 % (totaal: 63 %)

De provincie Limburg is koploper met 71,4 % die als voldoende (‘uitstekend’ of ‘behoorlijk’) wordt beoordeeld. In de provincie Antwerpen ligt deze score het laagst met 53,1%. Met uitzondering van de provincie Antwerpen is in alle provincies het percentage uitstekende en behoorlijke fietspaden erop vooruit gegaan in vergelijking met het vorige meetjaar (2021).

Meer fietswerven dan ooit, maar investeringen blijven nodig

De verbetering is goed nieuws, maar de komende jaren ligt nog heel wat werk op de plank. Als wegbeheerder spelen we een erg belangrijke rol in het terugdringen van verkeersongevallen met fietsers. Goede, comfortabele fietspaden nodigen ook uit om vaker te fietsen. 

Door de kwaliteit van de fietspaden elke twee jaar in kaart te brengen, weet AWV waar investeringen nodig zijn. Administrateur-generaal Kathy Vandenmeersschaut licht toe: “Dankzij het fietsrapport weten we waar investeringen nodig zijn; het laat toe om prioriteiten te stellen. De voorbije jaren gingen er enorm veel middelen naar de verbetering van onze fietsinfrastructuur. Getuige zijn de vele werven. In 2022 startten we 150 fietswerven op, waarvan er 125 zijn afgewerkt en 25 nog in uitvoering. In 2023 kwamen er extra 59 fietswerven bij; 17 zijn hiervan ondertussen afgerond. We moeten op dat elan verder. Dit rapport - in combinatie met ongevalcijfers, de nabijheid van scholen,de hoeveelheid fietsers, locaties van missing links en van fietssnelwegen die langs gewestwegen liggen - laat ons toe om te bepalen waar eerst gewerkt moet worden en waar investeringen de grootste impact hebben.” 

AWV gebruikt het rapport om een meerjareninvesteringsplan per provincie op te stellen. Zo kan het de ambitie van de regering om Vlaanderen als fietsland nog beter op de kaart te zetten verder waarmaken. 

Sinds 2021 worden door het agentschap historisch hoge bedragen in fietsinfrastructuur geïnvesteerd. In 2021, 2022 en 2023 ging het om respectievelijk 200 miljoen, 181 miljoen en 176 miljoen euro. In 2024 wordt 220 miljoen euro geïnvesteerd. Ook ging in 2023 extra zorg naar het onderhoud van fietspaden, zoals het vernieuwen van markeringen, veegbeurten of het scheren van hagen.

Klik hier voor een overzicht van alle werken aan fietspaden van de voorbije twee jaar.